Met de meeste mensen kan ik prima door een deur. Maar dat lukt mij niet met mensen die alles wat een ander meemaakt om zichzelf laten draaien. Ik noem ze emotiedieven. Ze jatten lief en leed, ongevraagd en ongepast, zonder blikken of blozen. Gewoon, pal onder je neus.
Emotiedieven smeren het liefst al hun kots uit over jouw wonden. Van een oppervlakkige snee tot een gapend gat: er kan overheen gebraakt worden. Jouw zorgen zijn he-le-maal niets in vergelijking met hun problemen. En waag het niet om dat te betwisten, want dan komen de echte kutacties. De ondermijnende opmerking, devaluerende vergelijking, overtreffende trap en het handgebaar. Het wuifje.
Meestal zijn ze na een kwartier spugen nog niet leeg. Dan pruttelt er nog wat. De gal komt omhoog. De bittere vloeistof spuit uit hun monden. Zo over jou en je sores heen. Jouw verlangen naar begrip compleet ondergekotst. Tegen de tijd dat hun magen geledigd zijn, ben jij allang vergeten wat jouw probleem eigenlijk was. Je hebt namelijk een nieuwe acute crisis: gevangen zitten in het net van de emotiedief.
Hoe kom je daar in vredesnaam uit? Soms helpt de tijd een handje. Dan heb je haast en moet je er helaas en wel onmiddellijk vandoor. Het kan ook gebeuren dat de souffleur ten tonele verschijnt. ‘Mam, ik heb honger’, ‘schat, we hadden er een half uur geleden al moeten zijn’ of ‘de vergadering begint nú’. Maar niet iedereen verkeert in gezelschap tijdens het treffen van zo’n zuiger. Sterker nog, velen voelen zich alleen op momenten als deze.
Bijvoorbeeld wanneer je al je moed verzameld hebt om die oud-klasgenoot die je tegenkomt in de supermarkt te vertellen dat het eigenlijk niet zo goed met je gaat omdat je je depressief voelt. Om jou en de oud-klasgenoot heen een heleboel wortels en preien, maar geen hulp. Geen hongerig kind, gestreste partner of ongeduldige collega. Niemand en niks. Behalve jij en die brakende emotiedief tegenover je.
Je kunt doen alsof je haast hebt. Dan druip je dus ondergekotst af met de ziel onder je arm. Je kunt ook een andere keuze maken. Toegegeven, het is een keuze die wat lef vergt. Je mag er dus best een tijdje mee oefenen. Doe dat ook vooral. Je zult er bedreven in worden, je weerbaarder voelen, ervan groeien. Het is zó helend om te doen. En de keuze heet: teruggeven.
De emotiedief teruggeven wat jij over je heen hebt gehad. Dat doe je door uit te spreken dat je de emotiedief allesbehalve inspirerend vindt. Door te benoemen dat de emotiedief je een negatief gevoel geeft. Door te zeggen dat je je totaal niet gehoord voelt. Door er een gevatte opmerking of -doe eens gek- een geintje over te maken. Overdrijf ook maar een beetje door aan te geven dat je de emotiedief alle hulp van de wereld gunt bij de wereldproblematiek die op zijn schouders rust.
Spoel die bitterzure ellende van je af voordat je weer naar huis gaat. Laat de rotzooi achter bij de vervuiler. Neem het vooral niet mee. Het is niet jouw troep. Jij hebt er helemaal niks aan en verdient het niet. Dat de emotiedief nadrukkelijk zijn eigen demonen te bevechten heeft, mag duidelijk zijn. Maar jij hebt al genoeg aan je hoofd. Jouw hoofd. Jouw angsten, zorgen, twijfels. Jouw welzijn. Jouw geluk. Jouw leven.
Er voor elkaar zijn is niet hetzelfde als vragen of alles goed is en vervolgens niet naar het antwoord luisteren. Evenmin is het je eigen shit altijd maar langs de meetlat leggen als een ander ergens mee zit. Echt contact is er zijn. Niets meer. Dus geen vergelijkend warenonderzoek, ontkrachtende superlatieven en ander braaksel. Gewoon luisteren. Of knikken. Bemoedigen. Bevestigen. Zien. Laten voelen. En als je een antwoord niet wilt horen, stel de vraag dan niet. Dat mag ook.
Blijf bij jezelf. Tussen de wortels en de preien, bij de koffieautomaat, aan de telefoon, bij elkaar thuis, tijdens de online meeting, in de klas, op de sportschool en op straat, in de app, door de brievenbus en op de socials.
Wie lief is voor zichzelf, kan lief zijn voor een ander.
Dit is mijn laatste gratis editie van ‘Lekker kort verhaal’. Vanaf februari 2022 deel ik mijn verhalen via het platform Petje af. Je kunt je daar voor de magische prijs van één euro per maand abonneren op mijn artikelen. Abonneer je hier.